Çetin Ünalın tarafından yazılmış olan TEKNİK ELEMANLARIN DEMOKRATİK, EKONOMİK, SENDİKAL HAKLAR MÜCADELESİ – Aykut Göker Arşivinden – TEKSEN: Teknik Elemanlar Sendikası 1970-1971, TÜTED: Tüm Teknik Elemanlar Derneği 1971-1981 adlı kitap TEKSEN ve TÜTED Hakkında yazılmış olan tek kitap olma özelliğine sahip.

ODTÜ Mimarlık Fakültesi mezunu olan ve çeşitli dönemlerde Mimarlar Odası’nda ve Mimarlar Derneği’nde yöneticilik yapan Çetin Ünalın’ın bu kitap dışında dört kitabı bulunuyor: Türk Mimarlar Cemiyeti’nden Mimarlar Derneği 1927’ye, Tanıklardan Mimarlar Odası 1954-1990, Tanıkların Ulucanları; Konur 4 Seyir Defteri, Bir Binanın Öyküsü.

Çetin Ünalın bu siteyi oluşturan malzemenin kullanıma hazırlanmasında da büyük bir emeğe sahip. TÜTED Genel Başkanı Aykut Göker’in gene bu sitede yer alan sözleriyle: ”Belgeleri, sevgili Çetin Ünalın, büyük bir sabırla ve belli bir sistematik içinde elektronik ortama aktardı ve bunları kategorik olarak özetleyen sunuş yazılarını hazırladı.”

Dolayısıyla bu kitap da bu sitedeki malzemelerden yararlanılarak yazıldı ve Mimarlık Vakfı İktisadi İşletmesi tarafından basıldı. Çetin Ünalın bu kitaba yazmış olduğu önsözde şöyle söylüyor: ”TMMOB ve Odalar TÜTED Gazetesini satın alarak üyelerine dağıtmıştır. Kısacası bu örgütler arasında sıkı bir işbirliği vardır ve çalışmaları, etkinlikleri, yaşamları sürekli kesişmiştir. Bütün bunlar örgütlerin kurumsal kişiliğine saygı gösterilerek, omuz omuza mücadele kapsamında yapılmıştır. Bu anlamda TEKSEN ve TÜTED’in tarihi, TMMOB ve bağlı odaların tarihinin belli bir dönemine de ışık tutmaktadır. Bu nedenle kitabın basımı öncelikli olarak Mimarlık Vakfına önerildi ve onlar da kabul ettiler. Kendilerine teşekkür ederiz.”

Ayrıca TÜTED’in faaliyetiyle ve bu faaliyetin yapıldığı dönem ile ilgili olarak kitabın önsözünde şu sözlere yer veriliyor: ”TÜTED’in iki darbe arası tarafından belirlenen yaşam süreci, 1970’li yıllardaki ölümler, öldürülmeler, tutuklanmalar, hapisler, hücreler, işkenceler, sürgünler, sürülmeler, baskınlar, faaliyetten alıkonmalar, kapatılmalardan payına düşeni almıştır. Yönetici ve üyeleri öldürülmüş, vurulmuş, tutuklanmış, haklarında davalar açılmış, işlerinden atılmış, sürülmüş, Genel Merkez ve Şube binaları basılmış, aranmış, evraklarına el konulmuş, çalışmaları yasaklanmıştır.”

Kitap dört bölümden oluşuyor. Birinci bölüm TEKSEN ile ilgili. Bu bölümde TEKSEN’in tarihçesinin anlatılmasının yanısıra, TÜTED’in TEKSEN’i ve onun dönemini değerlendirmesine de yer veriliyor. İkinci bölüm TÜTED’i, onun tüzüğünü, merkez ve şube örgütlenmesini, işyeri temsilcilikleri ve işyeri komitelerini; komisyon, büro ve dayanışma fonunu; diğer teknik eleman örgütleriyle ilişkilerini, eylem ve güçbirliklerini, uluslararası ilişkilerini, yayınlarını, teknik eleman kurultaylarını, kitle eylemlerini; baskıları, kapatmaları, TÜTED üyelerinin katledilmesini; TÜTED’e açılan davaları ele alıyor. Üçüncü bölümde, ”TÜTED ve Teknik Elemanların Sendikal Haklar Mücadelesi” ana başlığı altında, ”Teknik Elemanların Sendikal Haklar Mücadelesinin Evrimi”, ”TÜTED ve Teknik Elemanların Sınıfsal Yapısı”, ”TÜTED ve Sendikalaşma: Hukuksal Yaklaşım”, ”TÜTED ve Demokrasi: Demokratik-Ekonomik Haklar Mücadelesi”, ”TÜTED ve Teknik Eleman Mücadelesinin Hedefleri ve Yandaşları”, ”TÜTED ve Sendikalaşmanın Yararları” ve ”TÜTED ve Nasıl Bir Sendika?” ara başlıkları var.

Son bölüm olan dördüncü bölümde ekler bulunuyor. Birinci ekte TEKSEN tüzüğü verilmiş, ikinci ekte ise TÜTED Haberler dergisi inceleniyor, sayı sayı dergilerin sahip, yazı işleri müdürü ve yazı kurulu üyelerinin isimleri veriliyor, yazıların başlıklarının dökümü yapılıyor. Ayrıca kitaba bir de ”Resimlerle TEKSEN-TÜTED albümü” eklenmiş. Bu albümde TEKSEN ve TÜTED Haberler dergilerinin, yayınların, afişlerin görselleri, TÜTED başkan ve yöneticilerinin, toplantı ve etkinliklerin fotoğrafları, TÜTED eylemlerinden görüntüler ve o dönem yayınlarda çıkan karikatürler var. Kitabın bir diğer özelliği de TÜTED arşivinin CD olarak ekte verilmesi.

Neşet Kocabıyıkoğlu